دستور زبان اصفهانی

به ادامه مطلب بروید

1- مضاف و موصوف همیشه " ی " میگردد . مثال :
درِ باغ ---> دری باغ
گل قشنگ ---> گلی قشنگ
آدم خوب ---> آدمی خُب


2- " د " ما قبل ساکن تبدیل به " ت " میشود . مثال :
پراید ---> پرایت
آرد ---> آرت


3- " و " ساکن آخر کلمه به " ب " قلب می شود . مثال :
گاو ---> گاب


4- اصولآ در هر کجا که کسره قشنگ باشد فتحه بکار می رود و در هر کجا که فتحه کلمه را

زیبا می کند کسره بکار می رود .

مثال برای فتحه :
اَز ---> اِز
قفَس ---> قفِس
اَزَش ---> اِزِش
بِزَن ---> بِزِن
مثال برای کسره:
اِمروز ---> اَمروز
حِیفِ ---> حَیفِس


5- صداء " ا " جایگاهی نداشته و به " او " تبدیل می شود . مثال :
شما ---> شوما
کجا ---> کوجا
خوبه ---> خُبِس
چادر ---> چادور ---> چادِر


6- حرف " و " در قالب حرف ربطی به " آ " تبدیل می شود . مثال :
من و تو و حسن ---> منا تو آ حسن


اصولآ خود " آ " به عنوان یک حرف ربط به کار می رود . مثال :
من هسَم , آ بابامم هسَن .


در ضمن حرف " آ " به معنی " به علاوه ( + ) " هم به کار میرود. مثال :
3+4+5 ---> 3+4 آ 5


7- حرف " ه " در لهجه اصفهانی به نوعی نابود شده است . مثال :
بچه ها ---> بِچا
گربه ها ---> گُربا
می جهد ---> می جِد


" ه " در آخر کلمات فعل به " د " ساکن بدل میشود . مثال:
بِره ---> بِردِ
بشه ---> بِشِد


" ه " به " ی " تبدیل میشود. مثال :
بهتر ---> بیتَرِس
گربه ---> گربیِه


" ه " به " و " بدل می شود . مثال :
می آئیم ---> ما وَم می یَیم


" ه " به " ش " تبدیل میشود . مثال :
بهش می گم ---> بِشِش می گم

نکته : به غیر از اول شخص مفرد ؛ حروف " خوا " به " خ " تبدیل می شود . مثال :
می خوای ---> می خَی

8- در برخی از افعال حرف " ی " به " اوی " تبدیل می شود . مثال :
می گی ---> می گوی


9- حرف اول کلمه " ب " یا " ن " باشد و حرف سوم " ی " باشد ، یک "ی " بعد از " ب " یا " ن " اضافه می شود . مثال :
بگیر ---> بیگیر
بشین ---> بیشین
بریز ---> بیریز
ببین ---> بیبین


10- حرف " س " در آخر لغات . مثال :
چه خبر ؟؟ ---> چه خبِرِس ؟
بسه ---> بسِس


11- نکته جالب دیگر در مورد کلمه " پس " است که اغلب " س " آن حذف می شود . مثال :
کجایین پس ؟ ---> کوجاین پَ ؟
پس تو کجایی ؟ ---> پَ تو کوجای ؟


" و " ما قبل " ی " به " ف " تبدیل می شود . مثال :
دیوار ---> دیفال

تبصره : در لهجه های Super Esf اصولآ " د " به " ز " تبدیل می شود. مثال :
گنبد ---> گنبِز

12- " ی " در آخر کلمات حذف می شود . مثال :
چیز های زیادی هست ---> چیزا زیادیِس
بچه های اون محله ---> بِچا اون محله
آدمای این دوره زمونه ---> آدِما این دوره زِمونه


13- د + فعل + د . مثال :
دِ بیا دِ
دِ برو دِ
دِ جَل باش دِ


چند اصطلاح اصفهانی
1- آیا عالم به معنای معلوم نیست ---> آیا عالم بیاد یعنی معلوم نیست بیاد
2- " آیدی داره " به معنای جالب ---> آیدی دارده ایشون دارن به ما اینا را می گن
3- جَخ به معنای " تازه " ---> من جَخ رسیدم (( که در بعضی موارد با هم بکار می رود ---> من جَخ تازه رسیدم ))
4- کلمه سیزده که "سینزَ " تلفظ می شود و نوزده که "نونزَ " و دوازده که "دوازَ" خوانده می شود .
5- فعل زیبای اِسِدم که می شود گفت کلمه " گرفتم " را داغون کرده و ضرف آن به شرح زیر است :
اِسِدم - اِسِدی - اِسِد -اِسِدیم - اِسِدید - اِسِدند
6- فعل بِگم از جمله فعلهایی است که کسره حرف اول آن به " و " بدل شده و از استثنائاست . مثال :
بِگو ---> بوگو
بِگم ---> بوگَم
7- " جل باش " به معنای " عجله کن " که (ع) و (ه) اول و آخر کلمه از بین رفته است .
8- در اکثر موارد " ژ " به " ج " تبدیل می شود . مثال :
ماساژ ---> ماساج
پاساژ ---> پاساج
9- در بعضی مواقع صورت کلی کلمه و حروف دگرگون می شود . مثال :
جوجه ---> چوری
کلاغ ---> غِلاغ
دُکان(مغازه) ---> دوکون
10- اصطلاح " درا پیش کن " به جای " در را ببند "